Trong hệ thống bốn kỹ năng ngoại ngữ, viết luôn là kỹ năng khó và đòi hỏi sự kiên trì cao nhất. Đối với sinh viên chuyên ngành tiếng Trung Quốc tại Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức, năng lực viết không chỉ cần cho thi cử, nghiên cứu mà còn là thước đo tư duy, khả năng lập luận và sự chuyên nghiệp trong giao tiếp bằng văn bản. Tuy nhiên, nhiều sinh viên vẫn gặp khó khăn: câu văn rời rạc, thiếu logic, diễn đạt chưa tự nhiên. Bài viết dưới đây đưa ra bảy chiến lược khoa học, có tính ứng dụng cao, nhằm giúp sinh viên từng bước nâng cao kỹ năng viết tiếng Trung.

1. Hiểu đúng bản chất của kỹ năng viết

Viết không đơn giản là chuyển ý nghĩ thành câu chữ mà là một quá trình tổng hợp: tư duy – tổ chức – biểu đạt. Đặc biệt trong tiếng Trung, ngôn ngữ viết có những đặc điểm riêng biệt: cấu trúc câu nghiêm ngặt, văn phong đa dạng, nhiều thành ngữ và điển tích. Sinh viên cần phân biệt rõ các dạng văn bản: nhật ký, luận văn, báo cáo, thư hành chính, hay bài báo khoa học. Mỗi loại văn bản có mục tiêu, bố cục và phong cách khác nhau. Việc hiểu đúng bản chất của viết giúp người học không viết tùy hứng, mà có định hướng rèn luyện lâu dài, khoa học. Đây là nền tảng để phát triển kỹ năng viết vững chắc.

2. Củng cố vốn từ vựng và ngữ pháp

Để viết hay, trước hết phải viết đúng. Vốn từ vựng và ngữ pháp chính là “nguyên liệu” của bài viết. Sinh viên nên mở rộng từ theo trường nghĩa, học nhóm từ đồng nghĩa – trái nghĩa, và lưu ý cách dùng trong từng văn phong. Các cấu trúc ngữ pháp phức hợp như câu nhân quả (因果句), câu điều kiện (假设句) hay câu song song (并列句) là công cụ giúp bài viết chặt chẽ hơn. Đặc biệt, sinh viên cần tránh dịch nguyên văn từ tiếng Việt sang tiếng Trung, bởi điều này dễ khiến câu văn gượng gạo. Thay vào đó, hãy tập tư duy trực tiếp bằng tiếng Trung và lựa chọn cấu trúc quen thuộc với người bản ngữ. Khi vốn từ và ngữ pháp đủ vững, bài viết sẽ tự nhiên, rõ nghĩa và thuyết phục hơn.

3. Rèn kỹ năng lập ý và bố cục

Một bài viết chất lượng không thể thiếu bố cục mạch lạc. Sinh viên cần học cách xây dựng cấu trúc rõ ràng: mở bài – thân bài – kết luận, đồng thời biết triển khai lập luận theo trình tự logic. Trước khi viết, cần xác định mục tiêu: miêu tả, phân tích hay lập luận. Sau đó lập dàn ý, ghi các luận điểm chính và sắp xếp từ khái quát đến chi tiết. Trong khi viết, hãy sử dụng từ nối như “然而” (tuy nhiên), “因此” (do đó), “总之” (tóm lại) để đảm bảo tính liên kết. Kết luận nên khái quát lại nội dung chính và đưa ra quan điểm cá nhân. Việc rèn lập ý và bố cục không chỉ giúp tránh viết lan man mà còn hình thành phong cách viết khoa học, rõ ràng.

4. Luyện viết theo nhiều thể loại

Để thành thạo viết tiếng Trung, sinh viên cần rèn luyện đa dạng thể loại văn bản. Văn bản học thuật như luận văn, báo cáo nghiên cứu đòi hỏi lập luận chặt chẽ và trích dẫn chuẩn mực. Văn bản hành chính như thư, công văn cần ngắn gọn, nghiêm túc, đúng chuẩn. Văn bản sáng tạo như truyện ngắn, tản văn giúp rèn ngôn ngữ hình tượng và biểu cảm. Văn bản báo chí – xã hội như bình luận, tin tức lại rèn sự súc tích và trực diện. Việc luyện tập nhiều thể loại giúp sinh viên không bị giới hạn trong một phong cách, mà linh hoạt điều chỉnh cách viết theo yêu cầu thực tế. Đây cũng là bước chuẩn bị cần thiết cho môi trường nghề nghiệp đa dạng sau này.

5. Thực hành viết trong môi trường học tập

Viết là kỹ năng cần thực hành thường xuyên và có phản hồi. Sinh viên có thể viết nhật ký hằng ngày để rèn sự tự nhiên, hoặc chia sẻ bài viết trong nhóm học tập để nhận góp ý. Tham gia câu lạc bộ viết tiếng Trung, diễn đàn học thuật hay các cuộc thi viết cũng là cơ hội cọ xát thực tế. Ngoài ra, sinh viên nên luyện viết theo chuẩn HSK để tự đánh giá năng lực. Quan trọng hơn cả là duy trì thói quen viết đều đặn, không chờ đến khi có bài tập mới viết. Khi viết trở thành hoạt động thường xuyên, sinh viên sẽ tiến bộ rõ rệt về tốc độ, sự chính xác và sự sáng tạo.

6. Cá nhân hóa phương pháp rèn luyện

Không có một công thức chung cho tất cả. Mỗi sinh viên cần tự nhận diện điểm mạnh – yếu của bản thân. Nếu vốn từ hạn chế, hãy tập trung mở rộng từ vựng; nếu ngữ pháp vững, hãy chú trọng phong cách và lập luận. Việc đặt mục tiêu cụ thể, như viết 200 từ/ngày hoặc 2 bài luận/tuần, giúp duy trì động lực. Sau khi viết, cần đọc lại, tự sửa lỗi, so sánh với mẫu chuẩn và ghi chép trong nhật ký học tập. Công cụ hỗ trợ như phần mềm kiểm tra ngữ pháp, từ điển collocation cũng rất hữu ích. Khi phương pháp học được cá nhân hóa, sinh viên sẽ có lộ trình phù hợp, tiến bộ đều đặn và bền vững.

7. Viết gắn liền với văn hóa Trung Hoa

Ngôn ngữ viết không tách rời văn hóa. Một bài viết tiếng Trung tự nhiên, thuyết phục cần phản ánh tư duy và phong cách biểu đạt của người Trung Quốc. Sinh viên nên học cách sử dụng thành ngữ (成语), điển tích, tục ngữ một cách phù hợp để tăng tính tự nhiên. Đồng thời, cần phân tích phong cách diễn ngôn: văn bản chính luận súc tích, lập luận chặt; văn chương thiên về cảm xúc, hình ảnh. So sánh liên văn hóa Việt – Trung cũng giúp tránh dịch thô và hiểu rõ sự khác biệt trong tư duy. Khi viết gắn với văn hóa, bài viết không chỉ chính xác về ngôn ngữ mà còn giàu chiều sâu và tính thuyết phục.

Kỹ năng viết tiếng Trung là hành trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì và phương pháp khoa học. Sinh viên chuyên ngành cần đồng thời hiểu đúng bản chất của viết, củng cố vốn từ và ngữ pháp, rèn kỹ năng lập ý và bố cục, luyện nhiều thể loại, thực hành thường xuyên, cá nhân hóa phương pháp và gắn ngôn ngữ với văn hóa. Đây cũng là định hướng đào tạo của ngành tiếng Trung Quốc, khoa Đông Phương, trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức - TDC: trang bị cho sinh viên không chỉ khả năng viết đúng, viết hay, mà còn viết có tư duy, có lập luận và mang giá trị học thuật, sẵn sàng cho hội nhập quốc tế.