1. Nguồn gốc của mắm chua Tây Ninh

Mắm chua Tây Ninh có nguồn gốc từ người Khmer, một trong những cộng đồng dân tộc sinh sống lâu đời tại vùng đất này. Ban đầu, món mắm được làm từ các loại cá đặc trưng như cá linh, cá sặc, cá chốt, cá rô,...
Trải qua quá trình giao lưu văn hóa giữa người Khmer và cư dân địa phương, mắm chua Tây Ninh được điều chỉnh hương vị để phù hợp hơn với khẩu vị người Việt – vừa giữ được nét đặc trưng vừa mang phong vị riêng của vùng đất đầy nắng.

Nguồn: Internet

2. Quy trình chế biến mắm chua Tây Ninh

Trước đây, người dân thường dùng cá lòng tong hoặc cá rễ tre để làm mắm chua. Tuy nhiên, do các loại cá này chỉ xuất hiện theo mùa nên giá thành cao và khó bảo quản. Hiện nay, các cơ sở sản xuất đã thay thế bằng cá cơm đánh bắt quanh năm tại Hồ Dầu Tiếng, tạo nên thương hiệu mắm chua đặc trưng của xứ nắng.

Để có được mắm chua thơm ngon, người làm phải lựa chọn kỹ nguyên liệu: cá và tép tươi, được rửa sạch nhiều lần bằng nước muối, cạo vảy cẩn thận để tránh nát thịt, giảm bớt vị tanh. Sau đó, nguyên liệu được để ráo và trộn với muối, ủ trong khạp từ 2–3 ngày trước khi chắt nước và trộn với thính gạo rang.

Công thức truyền thống của cơ sở mắm chua Bà Năm Cốm:

• Bước 1: Trộn 100kg cá cơm, 2kg tép, 30kg muối. Đậy kín trong 3 ngày.
• Bước 2: Chắt bỏ nước trong khạp, trộn đều với thính.
• Bước 3: Ủ tại nơi khô thoáng trong 21 ngày là dùng được.

So với các loại mắm mặn như mắm cá sặc hay mắm cá lóc, mắm chua Tây Ninh khó làm hơn vì đòi hỏi sự chính xác trong định lượng muối, thính và cá. Mặn quá sẽ mất vị đặc trưng, nhạt quá lại khó bảo quản. Một số cơ sở còn cho thêm rượu trắng để tăng độ chua nhẹ tự nhiên.

Sau thời gian ủ, mắm chua đạt chuẩn sẽ có màu đỏ cánh gián đẹp mắt, vị đậm đà, thơm dịu. Theo kinh nghiệm dân gian, mắm chua ngon nhất khi dùng trong 2–3 tuần đầu, bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh.

3. Thưởng thức mắm chua Tây Ninh đúng điệu

Mắm chua nguyên chất có vị mạnh, đậm đà, nên người dân thường pha chế lại cho dễ ăn. Cách làm phổ biến là trộn mắm với tỏi, ớt giã nhuyễn, nước cốt tắc (quất), thêm chút đường và bột ngọt tùy khẩu vị. Một vài lát tắc nguyên vỏ sẽ giúp món ăn thêm bắt mắt và thơm dịu.

Cơm trắng nóng hổi ăn kèm với mắm chua, thịt luộc, rau sống và đậu rồng – hương vị dân dã nhưng trọn vẹn. Ngoài ra, người sành ăn còn thích cuốn bánh tráng phơi sương với thịt luộc và rau rừng Tây Ninh như lá cóc, rau sao nhái, lá quế vị, lá bằng lăng… rồi chấm vào mắm chua – tất cả hòa quyện tạo nên bản giao hưởng hương vị khó quên.

Nguồn: Internet

4. Gợi ý địa chỉ mua mắm chua Tây Ninh nổi tiếng

Mắm chua Bà Năm Cốm

• 📍 Địa chỉ: Số 115, ấp Ninh An, xã Bàu Năng, H. Dương Minh Châu, TP. Tây Ninh
• ☎️ Điện thoại: 0961 015 257
• 💰 Giá tham khảo: 150.000 VNĐ / hộp 500g

Mắm chua Hai Hạnh

• 📍 Địa chỉ: Số 5, khu phố Ninh Lợi, P. Ninh Thạnh, TP. Tây Ninh
• ☎️ Điện thoại: 0913 777 985
• 💰 Giá tham khảo: 70.000 – 75.000 VNĐ / hộp 500g

Mắm chua Cô Ba Trang

• 📍 Địa chỉ: Số 27, hẻm 13 Nguyễn Văn Linh, P. Long Thành Bắc, TX. Hòa Thành, TP. Tây Ninh
• ☎️ Điện thoại: 0899 326 163
• 💰 Giá tham khảo: 70.000 VNĐ / hộp 500g

Ngoài ra, du khách có thể dễ dàng tìm mua mắm chua tại chợ Long Hoa hoặc các trạm dừng chân du lịch ở Tây Ninh – nơi bày bán nhiều sản phẩm địa phương chính gốc, chất lượng không hề thua kém.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu thêm về mắm chua Tây Ninh – một món ăn dân dã nhưng chứa đựng tinh hoa ẩm thực miền Đông Nam Bộ.
Nếu có dịp ghé thăm vùng đất này, đừng quên thưởng thức món mắm chua đặc sản trứ danh cùng nhiều hương vị độc đáo khác đang chờ bạn khám phá!

✍️ Bài viết: Võ Thanh Phương – Lớp CD22LH1
Ngành Quản trị Dịch vụ Du lịch và Lữ hành – Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức